Кӑҫал кӗркунне ҫанталӑк уяр тӑманран республикӑри хуҫалӑхсем пахча ҫимӗҫе пухса кӗртеймен-ха. Ҫӗр улмине те кӑларса пӗтереймен.
Хуҫалӑхсене студентсем те пулӑшаҫҫӗ. Чӑваш патшалӑх аграри университетӗнче ӑс пухакан ҫамрӑксем Муркаш районне пулӑшма кайнӑ. Студентсен отрядӗнче пӗтӗмпе 80 ытла яш-хӗр.
ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал ҫӗрулми, кишӗр, купӑста, хӗрлӗ кӑшман, ытти ҫимӗҫ ӑнса пулнӑ. Анчах вӗсене йӑлтах пухса кӗртеймен-ха. Тепӗр 378 гектар пахча ҫимӗҫ, 1500 гектар ҫӗрулми кӑлармалла.
Кӑҫал республикӑра 962 гектар ҫинче пахча ҫимӗҫ лартнӑ. Ку, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 9,9 процент ытларах.
Ҫанталӑк уяр тӑмасть пулсан та хуҫалӑхсенче пахча ҫимӗҫе пухса кӗртес ӗҫ пырать.
Ытларах купӑста, хӗрлӗ кӑшман, кишӗр лартнӑ. Юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗ тӗлне пахча ҫимӗҫе 584 гектар ҫинчен пухса кӗртнӗ. Тепӗр 378 гектар ҫинче юлнӑ. Пахча ҫимӗҫе ытларах Муркаш, Куславкка, Етӗрне районӗсенче лартнӑ.
Чӑваш Енри аграрисем тӗрлӗ культура туса илеҫҫӗ. Шӑмӑршӑ районӗнче хӗвелҫаврӑнӑш ӳстереҫҫӗ. Асӑннӑ культура 1810 гектар йышӑнать.
Паян З.З. Алямов хресчен (фермер) хуҫалӑхӗнче хӗвелҫаврӑнӑш вырма тытӑннӑ. Унччен ку культурӑна ятарласа типӗтнӗ (ял хуҫалӑхӗнче ун пек технологипе те усӑ кураҫҫӗ).
Алямов фермер хӗвелҫаврӑнӑша 200 гектар ҫинче акса ӳстернӗ, хальлӗхе 30 гектар ҫинчен ҫапса тӗшӗлесе илнӗ. Хирте икӗ комбайн ӗҫлет.
Нумаях пулмасть Чӑваш Ен делегацийӗ Мускавра пулнӑ. Унти ВДНХра «Ылтӑн кӗркунне» ял хуҫалӑх куравӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Республика Элтеперӗ Олег Николаев Телеграмра хыпарланӑ тӑрӑх, Мускава пирӗн тӑрӑхисем 200 кг шӑрттан тата 300 кг сыр илсе кайнӑ. Апат-ҫимӗҫпе вӗсем «Ылтӑн кӗркунне» гастрономи фестивальне хутшӑннӑ.
Куравран пирӗннисем 51 медальпе, ҫав шутран 41-шӗ ылтӑн, таврӑннӑ.
Кунсӑр пуҫне аммиак, карбамид тата азот удобренийӗ туса кӑларакан «Уралхим» предприятипе тата ытти хӑш-пӗр организаципе килӗштерсе ӗҫлеме калаҫса татӑлнӑ.
Ӗнер Патӑрьел ҫывӑхӗнче 25 тонна утӑ ҫунса кайнӑ.
Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пушарпа кӗрешекенсене инкек пирки 17 сехет те 39 минутра пӗлтернӗ. Утӑ тӗркисем хыпса илнине куракансем пулнӑ, вӗсемех ҫӑлавҫӑсене чӗнсе илнӗ.
Пушар вырӑнне пырса ҫитнӗ специалистсем 150 тӗркене ҫӑлса хӑварнӑ. Пӗтӗмпе 25 тонна утӑ ҫунса кайнӑ. Пушар сӑлтавӗ ятарласа чӗртсе янипе ҫыхӑннӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑваш Енре туса илекен апат-ҫимӗҫ чикӗ леш енне ӑсанать.
«АПК продукцийӗн экспорчӗ» регион проекчӗпе килӗшӳллӗн Чӑваш Республики пӗлтӗрхи ҫак тапхӑртинчен кайӑк-кӗшӗк какайне виҫӗ хут, ҫӑмарта 65 хут, ҫу культурисене 1,7 хут ытларах ӑсатнӑ. Кунсӑр пуҫне кондитер тата ҫӑкӑр-булка изделийӗсем, шӑккалат, тип ҫу, чей, качака сӗчӗ экспорта каять» — ҫакӑн пек цифрӑсем илсе кӑтартнӑ республика Элтеперӗн Олег Николаевӑн агропромышленность комплексӗнче тӑрӑшакансене професси уявӗпе саламланинче.
Регион ертӳҫи ял хуҫалӑхӗнче тата агропромышленность продукцине тирпейлекен отрасльте тӑрӑшакансене «ӗҫре пысӑк ҫитӗнӳсем тунӑшӑн тата тӑван ҫӗре юратнӑшӑн» тав тунӑ.
Чӑваш Енре кӗркунне «Кӗр парнисем» ял хуҫалӑх ярмӑрккине ирттересси йӑлана кӗнӗ. Вӑл ҫынсене кирлӗ пулни курӑнать: халӑх пахча ҫимӗҫе йӳнӗрех хакпа туянать.
Пӗлтӗр тӑватӑ эрнере 107 тонна ытла пахча ҫимӗҫ сутнӑ. Кӑҫал вара ҫак тапхӑртах ҫынсем 165 тонна пахча ҫимӗҫ туяннӑ.
Аса илтерер: ярмӑрккӑсем Шупашкарти «Николаевски», «Ҫурҫӗр» суту-илӳ комплексӗсенче, «Шупашкар» суту-илӳ ҫурчӗ умӗнче, фермерсен суту-илӳ вырӑнӗсенче ӗҫлеҫҫӗ. Унта шӑматкун тата вырсарникун 9-15 сехетсенче ҫитме пулать. Васкӑр! Ярмӑрккӑ юпан 9–10-мӗшӗсенче ҫеҫ ӗҫлӗ.
Мускавра иртекен «Ылтӑн курав» гастрофестивале чӑвашсем те хутшӑнӗҫ. Пӗтӗмпе курава ҫӗршывӑн 58 регионӗнчи 300 ытла производитель пуҫтарӑнӗ. Гастрофестиваль ВДНХра юпа уйӑхӗн 5-9-мӗшӗсенче иртӗ.
Чӑваш Енрен унта Ольга Кошелева сыр ӑсти те хутшӑнӗ. Пӗр-ик уйӑх каялла вӑл «Раҫҫейри чи лайӑх сыр – 2022» конкурса ҫӗнтернӗ.
Регионӑн сентри ҫинче качака тата ӗне сӗтӗнчен ӑсталанӑ 20 тӗрлӗ ытла сыр вырӑн тупӗ. Унсӑр пуҫне — Етӗрнери аш-какай комбиначӗн шӑрттанӗ; «Сырьёзная компания» ҫемье производствинче туса кӑларакан улма-ҫырла чипсӗ тата ытти пылак апат-ҫимӗҫ.
Авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнченпе республикӑри виҫӗ районта тӑпра ытлашши нӳрӗ пулнине палӑртнӑ. Ку тыр-пул тухӑҫӗшӗн хӑрушӑ.
ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кунашкал лару-тӑру Йӗпреҫ, Вӑрнар тата Элӗк районӗсенче пулнине палӑртнӑ. Ҫак тӑрӑхсенче ҫумӑр нумай ҫунипе тӑпра ытлашши нӳрӗ. Халӗ вара шӑпах ҫӗрулми, куккурус, ҫу туса илмелли культурӑсене, пахча-ҫимӗҫ пухса кӗртеҫҫӗ.
Ведомство палӑртнӑ тӑрӑх, тӑпра 10-12 сантиметр тарӑнӑшӗнче йӗпе, ҫыпӑҫать.
Чӑваш Енре ҫынсене хӑйсем туса илнӗ продукцие сутма май туса парас тесе татах пӗчӗк пасарсем йӗркелеҫҫӗ. Вӗсем Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта пулӗҫ.
Ҫакнашкал вырӑнсем Шупашкарти Эльгер урамӗнчи суту-илӳ пасарӗ евӗр пулӗҫ. Унта ҫынсем хӑйсен пахчинче ӳстернӗ ҫимӗҫсене сутма пултарӗҫ.
ЧР Элтеперӗ Олег Николаев каланӑ тӑрӑх, кунашкал мини-пасарсене пысӑк хуласенче кӑна мар, кашни районтах йӗркелемелле. Ку тӗлӗшпе вӑл район пуҫлӑхӗсене ӗҫлеме хушнӑ
+27.3 °C